‘Ik geloof dat je altijd iets van je voorouders met je meedraagt’

‘Mijn overgrootmoeder Froukje is 97 jaar geworden en ik heb haar tot mijn vijftiende jaar mogen meemaken. In het laatste jaar van haar leven gaf ze mij een Joodse kandelaar. Ze vertelde dat ze de kandelaar had gekregen in de oorlog van Joodse onderduikers.

Mijn broers en ik noemden onze overgrootmoeder altijd oma B, een verwijzing naar haar achternaam: Bregman. Toen ik de kandelaar van oma B kreeg, vertelde ze dat een jong Joods echtpaar in de oorlog bij haar gezin ondergedoken had gezeten en dat ze haar als dank de kandelaar hadden gegeven. Ik was trots dat mijn oma B zo’n risico had genomen om andere mensen te helpen. Ik durfde niet door te vragen, dus toen ze overleed, wist ik geen namen of andere details van het echtpaar. Onlangs verhuisde ik en gaf ik de kandelaar een plek in mijn nieuwe huis. Mijn nieuwsgierigheid werd weer geprikkeld en ik besloot op onderzoek uit te gaan. Ik vroeg mijn oma Hilleke, de dochter van oma B, wat ze zich nog herinnerde van de oorlog en de onderduikers.

De zoektocht naar het verhaal achter de kandelaar
Mijn oma Hilleke was drie toen de oorlog uitbrak en groeide dus op in de oorlog. Haar ouders waren actief in het verzet. Ze bracht als jong meisje samen met haar vader verzetskranten rond. Gedurende de oorlog verbleven er verschillende onderduikers bij hen in huis die Hilleke allemaal oom en tante noemde. Ze beleefde hierdoor soms angstige momenten, maar ondanks dat is ze er trots op dat haar ouders zich hebben ingezet voor andere mensen. Helaas wist mijn oma niet van wie haar moeder de kandelaar heeft gekregen. Dat mysterie heb ik dus niet kunnen oplossen. Maar door de zoektocht naar het verhaal achter de kandelaar heb ik wel iets anders gevonden: ik heb mijn overgrootouders beter leren kennen – en dus ook mijzelf. Ik geloof namelijk dat je altijd iets van je voorouders met je meedraagt en het feit dat er iets van deze moedige voorouders in mij zit, vind ik een mooie gedachte.

Stiefmoeder
Ik denk dat we allemaal op moeilijke momenten mensen tegenkomen die iets kleins of groots doen waarmee ze jou weer verder helpen in je leven. Ik herinner mij zo’n moment van toen ik een jaar of zestien was. Mijn ouders waren gescheiden en ik woonde de ene week bij mijn vader en mijn stiefmoeder, en de andere week bij mijn moeder en haar nieuwe man. Dat was geen gemakkelijke situatie en zoals elke puber had ik soms ook conflicten met mijn ouders.